Atık araç lastikleri ömürlerini tamamladıktan sonra çevre için tehdit haline gelmekteler. İçlerinde yeniden kullanılabilecek malzemeler de bulunduğundan geri dönüşümleri yapılmak zorunda. Bazı iyi niyetli firmalar bu amaç doğrultusunda mekanik geri dönüşüm tesisleri kurup atık lastikleri parçalamaya ve ayrıştırmaya tabi tutarak içlerindeki kort bezini, çelik telleri geri kazanmaktalar. Kauçuk ise küçük parçacıklar haline getirilmekte ve çeşitli zeminlerde kullanılmakta…
* * *
Oysa kauçukta çok değerli iki bileşen bulunmakta; karbon siyahı ile fuel oil. Karbon siyahı lastiğin mekanik özelliklerini geliştirmek ve sertlik vermek için kullanılıyor. Tabii siyah renk de veriyor, böylelikle mor ötesi ışınlara dayanım kazandırıyor. Hammaddesi petrol olan bu bileşen kablo, konveyör bandı, hortum, araba yedek parçaları gibi ürünlerde kullanılıyor.
Fuel oil damıtılırsa dizel elde ediliyor ve bilindiği gibi demir-çelik, çimento, cam ve tuğla fabrikalarının, kazanların yakıt girdilerinden.
* * *
Atık lastiklerdeki karbon siyahı ve fuel oili geri kazanmanın tek yolu pirolizdir. Termal ayrıştırma olarak tanımlayabileceğimiz bu operasyon oksijensiz ortamda ısı vererek lastiği bozundurur ve içindeki karbon siyahı ve fuel oili ayrıştırmayı sağlar.
Piroliz tesisleri ilk yatırım maliyetleri ve enerji giderleri yüksek ünitelerdir. Ancak ham petrol ile rekabet edebilecek maliyetlerde karbon siyahı ve fuel oil üretebildiklerinden eskimeden önce kendilerini geri ödeyebilen karlı yatırımlardır.
Mekanik parçalama lastikleri çimento fabrikalarında yakmaktan daha yararlı olsa da piroliz ile karşılaştırıldıklarında yaptıkları kıymetli bileşenleri ziyan etmekten başka bir şey değildir!.
