Problemleri kalıcı biçimdeortadan kaldırmanın yolunun semptomları ve görünür nedenleri değil, ancak köknedenleri yok etmekle mümkün olacağını önceki yazılarımda ele almıştım. Tıptanasıl semptomatik tedavi yalnızca geçici rahatlama getiriyorsa, görünür nedeneyönelik tedavi rahatsızlığın nüksetmesine yol açıyorsa mühendislik ve işdünyasında da aynı durum geçerlidir: Kalıcı iyileşme sadece kök nedene ulaşıponu etkisiz kılmakla gerçekleşebilir.
Kök nedene ulaşmanın çeşitliyöntemleri bulunur, en yaygını da en az beş kez neden diye sormaktır. Bu temelgerçek benimsense dahi mühendislik ve iş dünyasında uygulamak tıptaki kadarkolay olmaz. Örneğin aşağıdaki olaya bakalım:
Fabrika müdürü dolaşırken yerde yağ birikintisi görünce ustabaşınıçağırıp bu yağ nedir, der. Ustabaşı yağ borularının birleşme yerindeki contadansızıntı olduğunu söyler. Müdür conta niçin kaçırıyor diye sorar. Ustabaşı contayısık sık değiştiriyorlar ama bir de ondan dinleyelim diyerek bakımcıyı çağırır. Bakımcıcontayı bir ay içinde dört defa değiştirdiklerini söyler. Fabrika müdürü nedenbir ay içinde dört defa conta değiştirildiğini sorar. Bakımcı bu contalarhakkında satınalmaya şikayette bulunduklarını, ancak birşeyin değişmediğiniifade eder. Fabrika müdürü bu sefer satınalma sorumlusuna niçin bu contalarıalmaya devam ettiklerini sorar. Satınalma sorumlusu contaların kalitelerininiyileştirilmesi için iki ayrı tedarikçi ile görüşüklerini ancak mevcut fiyatseviyesinde bunun mümkün olmadığını söyler. Fabrika müdürü satınalma fiyatseviyesinin neden düşük tutulduğunu sorar. Satınalma sorumlusu fiyat seviyesininfinans müdürü tarafından belirlendiğini, bu yüzden daha kaliteli ürünalamadıklarını belirtir. Fabrika müdürü finans müdürünü arayıp fiyat seviyesiile ilgili niçin esneklik yaratılmadığını sorar. Finans müdürü ise üç ay önce yayınlanandirektif doğrultusunda maliyet azaltma programı oluşturduklarını vesatınalmanın da bu programa göre çalıştığını söyler. Fabrika müdürü direktifinniçin sorgulanmadan uygulandığını sorar. Finans müdürü “efendim sizdirektiflerinizin tartışılmasını istemiyorsunuz” yanıtını verir. Kök nedeniaraştıran fabrika müdürü kök nedenin bizzat kendisi çıkmıştır!
Benzerinin başınıza gelmemesi dileklerimle…
