FOTO: İzotim Genel Müdürü Salim Ünal
Türkiye’de olası büyük depremlere yönelik yapıların dayanıklılığı tartışılırken, cephe sistemleri ve mantolama uygulamalarındaki teknik hatalar yeniden gündeme geldi. İzotim Genel Müdürü Salim Ünal, özellikle son yıllarda hızla artan düşük maliyet odaklı ve standart dışı cephe uygulamalarının, yapıyı deprem sonrası daha kırılgan hale getirdiğini söyledi.
Ünal, hatalı mantolama ve cephe uygulamalarının yalnızca ısı yalıtımı performansını düşürmekle kalmadığını, deprem anında cephe kaplamalarının yerinden koparak can ve mal güvenliği riski oluşturduğunu vurguladı.
“Türkiye’de sorun çoğu zaman malzemeden değil, uygulamadan kaynaklanıyor,” diyen Ünal, işçilik, sistem seçimi ve cephe tasarımında hata payının yüzde 70’e kadar çıktığını kaydetti.
“Boya Seçimi Bile Cephe Dayanımını Etkiliyor”
Salim Ünal, cephe yüzeylerine uygulanan son kat boyanın bile sistem bütünlüğünü etkilediğini belirterek teknik bir uyarıda bulundu:
“Işık yansıtma değeri 25’in altında olan boyalar, çimento esaslı sıvalı ısı yalıtım sistemlerinde kullanılmamalıdır. Aksi takdirde yüzey aşırı ısınır, genleşme çatlakları oluşur ve cephe ömrü dramatik şekilde kısalır.”
"Yanlış Uygulamalar Yalnızca Depremde Değil, Rüzgâr ve Doluda da Zarar Veriyor"
Ünal, cephe hasarlarının yalnızca deprem yükleriyle sınırlı olmadığını belirterek, kuvvetli rüzgar ve dolu yağışlarında da ciddi deformasyonların yaşandığını hatırlattı. Belgede yer alan görsel karşılaştırmalarda da, yanlış montaj ve düşük yoğunluklu levha kullanımının yıllar içerisinde cepheyi zayıflattığı açıkça görülüyor.
“Depreme Dayanıklı Cephe, Doğru Sistem + Doğru Uygulama ile Olur”
Salim Ünal’a göre binaların deprem performansı yalnızca taşıyıcı sistemle sınırlı değil; cephe, enerji verimliliği kadar güvenlik bileşeni olarak da değerlendirilmek zorunda. Ünal, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Cephe sistemleri, deprem sonrası düşerek yaralanmalara ve tahliye engeline yol açabilir. Yönetmelikler artık yalnızca ısı yalıtımına değil, bütünleşik güvenlik performansına da bakıyor. Sistem seçimini fiyat odaklı değil teknik uygunluk odaklı yapmak zorundayız.”
Sektöre Çağrı
Ünal, açıklamasının sonunda sertifika zorunluluğunun artırılması, standart dışı uygulamaların denetlenmesi ve bilinçsiz müteahhit tercihlerinin önüne geçilmesi gerektiğini vurgulayarak şöyle konuştu:
“Doğru mühendislik ile uygulanan cephe, binanın deprem dayanıklılığının tamamlayıcısıdır. Hatalı cephe, deprem sonrası ilk kopan elemandır. Bu yüzden uygulama kadar eğitim ve denetim de şart.”