Çetin Ünsalan’ın hazırlayıp sunduğu Reel Piyasalar programına konuşan Eurasia Proje Geliştirme Kurucu Ortağı Cahide Omaç, Türkiye’de kentsel dönüşümün bir mahalle ölçeğinde yapılmadığını ve günü kurtarma üzerine kararlar alındığını belirtti.
HİÇKİMSE ORTAK PAYDA DA BULUŞMUYOR
Son yaşanan İzmir depreminden sonra bir kez daha gündeme gelen Türkiye’de kentsel dönüşüm projeleri üzerine değerlendirmede bulunan Cahide Omaç, büyük resmi hiç görmediğimizi ve hep günü kurtarmaya yönelik çözümlerle ilerlediğimizi belirtti.
Hukuksal ve devlet yaklaşımı ile halk ve bu işin ticaretinden para kazanan inşaat sektörünün yaklaşımlarının birbirleri ile uyuşmadığını dile getiren Omaç, herkesin kendi tarafındaki meseleyi kendi açısından değerlendirdiğini ve çözüm üretici ortak bir payda da buluşulamadığını kaydetti.
“BİNA ÖLÇEĞİNDE YAPILAN BİR KENTSEL DÖNÜŞÜM DEĞİL”
Bir deprem olduysa depremin ardından biraz yaraları sarmak adına geçici önlemlerle bir takım geçici yasalar çıkıyor diyen Omaç, “Türkiye'de yapılan kentsel dönüşüm projelerinin tamamını ben kendimce apartman kondu olarak yorumluyorum. Gecekonduları yıkıyoruz yerine katlı gecekondular yapıyoruz. Hiçbir kentsel dönüşüm projesi, bir mahalle ve metropolitan ölçeğinde yapılmıyor. Bina ölçeğinde yapılan bir kentsel dönüşüm rantsal dönüşümdür.” dedi.
Dünyadan kentsel dönüşüm örnekleri vererek sözlerine devam eden Omaç, “1900'lerde yapılmış eski bir pazar yeri bir kentsel dönüşüm alanına girdiğinde orası yine bir pazar yeri olarak modern yaklaşımla, altyapısı çözülerek ve çevresel ihtiyaçlar göz önünde bulundurarak yine bir pazar yeri olarak dönüştürülüyor. Bizde ise eski bölge ya da eski bina yenilenmesi gerektiğinde, daha çok nasıl para kazanabiliriz sorusuyla konuya yaklaşılıyor. O zaman da çevrede gördüğümüz beton yığınları dikiliyor ve bunun adı da bizde kentsel dönüşüm oluyor.” ifadesini kullandı.
“FİNANSAL ÇÖZÜM ÇALIŞMALARI YAPILMALI”
Dünyada kentsel dönüşüm projeleri için bir fon oluşturulduğunu bu fonlara ucuz kaynak aktarımı yapılarak birtakım projelerin hayata geçirildiğini belirten Omaç, Türkiye’de böyle fon uygulamasının bulunmadığını ve inşaat sektörünün kendi finansal güçleri ile projeler yaptıklarını söyledi.
Devletin TOKİ, Emlak Konut gibi projelerinin olduğunu ancak sektörün içerisinde yüzde olarak düşük kaldığını belirten Omaç, bu işin özel sektöre kaldığını ancak özel sektörün kendi öz kaynakları ile bu projelerin yapılmasının mümkün olmadığını dile getirdi. Omaç, “Konjonktürel olarak baktığımızda bugün hangi kur ile uyanacağımız konusunda belirsizlikler var. Banka kredileri ile öz kaynak oluşturulmaya çalışılıyor. Bu firmaların ucuz kaynağa ulaşmasını ilgili Bakanlıkların ve kurumların yapması gerekiyor. “ dedi.
FİNANS İLE ÇÖZÜLEBİLİR
Ucuz finansman sağlamanın tek yolunun hak sahiplerinin bu işi sadece özel sektördeki müteahhitlerin bitirebileceği düşüncesinden çıkması gerektiğini söyleyen Omaç, “Daha çok inşaat olsun, her yer beton yığını olsun istemiyoruz. İnsanların daha rahatça yaşayabileceği, yeşilliğin olduğu bir alan olsun istiyoruz. O zaman da bu işi sadece finans ile çözebiliriz. dedi.
Omaç, vatandaşın katkısı olamıyorsa, müteahhit ve firmalar tek başına özkaynakları yetmiyorsa ve imar artışı çözüm değilse demek ki daha doğru bir finansal çözüm ile kentsel dönüşümün aynı platformda konuşuluyor olması gerektiğini belirtti.