Bazen arzulanan sonuç çok hayalidir, ulaşılması olanaksızdır. Ancak çoğu zaman karşılaşılan problemler sonuca ulaşmayı engeller. Bu nedenle her şirketin problem çözme becerisinin yüksek düzeyde olması bir gerekliliktir.
Modern bilim iş hayatındaki problemleri üç kategori altında toplamakta ve bunların nasıl çözülmeleri gerektiği konusunda uzun yıllarca denenmiş yollar önermektedir.
Problem kategorilerinin en kolay çözülen grubu ‘teknik ve berrak kategori’ adıyla anılmaktadır. Adından da anlaşılacağı gibi problemin net olarak tanımlanabildiği, nedenleri ve etkileri konusunda her şeyin bilindiği, çözümü için ilgili alanın bilgisine gereksinim duyulan problemler bu kategoriye girerler. Bu tür problemlerin çözümü mevcuttur, veriler toplanabilirse alanın uzmanları problemi çözerler. Örnek olarak özel bir vincin konstrüksiyonunu gösterebiliriz.
İkinci kategori ‘teknik olmayan berrak’ problemler şeklinde tanımlanmaktadır. Problemin kısmen anlaşılabildiği bu türlerin çözümünde uzmanlar teşhise yardım ederler, şirket çalışanlarının bir kısmından oluşan grup da problemi çözer. Bu ve bundan sonra bahsedeceğimiz kategorideki problemlerinin tek bir çözüm yolu bulunmaz. Çözümün şekillenmesi grup üyelerinin yaklaşımlarından, karakterlerinden, eğitimlerinden büyük oranda etkilenir. Kurulması düşünülen bir fabrika için doğru yer neresidir, şirketimiz için hangi ERP yazılımı uygundur, gibi problemler bu kategoriye örneklerdir.
En zor problemler ‘teknik de berrak da olmayan’ üçüncü kategoride toplanır. Bu tür problemlerin çözülebilmesi için şirket içinden ve dışından çok sayıda kişilerin bir araya gelerek konu üzerinde düşünmesi ve bir öğrenme sürecine girmesi gerekir. Eğer yeterli bilgi düzeyine ulaşılamaz ise problem de sağlıklı ve etkin biçimde çözülemez. Çözüm ekibi ancak bilgi sahibi olduktan sonra bir buluş yaparak problemi çözüme ulaştırır. Bilgi ne kadar yoğun olursa iyi çözüm olasılığı da o kadar artar. Beş yıllık strateji planı bu kategorinin örneklerinden biridir.
Çoğu şirket üçüncü tür problemlerin çözümü konusunda sabırsız davranmakta, yeterli öğrenme düzeyine ulaşmadan bulduğu bir çözümü uygulamaya koymaktadır. Bu yaklaşım tabiidir ki kayıplar getirmektedir.
Kötü gibi görünse de problemler iyidir. Çözümü için uğraşanları geliştirir. Üstelik onlar olmasaydı biz çalışanlar da olmazdık!