Yenilenebilir enerji kaynaklarının küresel yükselişi, 2024 yılında adeta bir dönüm noktası yaşattı. Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA) tarafından yayımlanan 2024 Yenilenebilir Enerji Üretim Maliyetleri Raporu, temiz enerji yatırımlarının artık sadece çevresel değil, aynı zamanda ekonomik bir zorunluluk haline geldiğini çarpıcı verilerle ortaya koyuyor.
Dünyanın dört bir yanındaki kurulu yenilenebilir enerji kapasitesi, geçtiğimiz yıl yüzde 19,8 artarak 582 GW’a ulaştı. Bu rakam, bugüne kadarki en yüksek yıllık artışı temsil ediyor. Büyümenin lokomotifi ise tartışmasız şekilde güneş oldu. Güneş, 452,1 GW’lık yeni kapasiteyle toplam büyümenin yüzde 77,8’ini tek başına sağladı.
Enerjide küresel yarışın başrolünde ise yine Çin yer aldı. Asya devi, tek başına dünya genelinde eklenen güneş enerjisi kapasitesinin yüzde 61,2’sini ve rüzgar kapasitesinin yüzde 69,4’ünü hayata geçirerek hem pazarın hem maliyetlerin kaderini tayin eden ülke konumuna yükseldi.
FOSİLİN GÖLGESİNE ELVEDA
2024 yılı, sadece kapasite büyümesinde değil, üretim maliyetlerinde de tarihi bir kırılmayı beraberinde getirdi. Seviyelendirilmiş Elektrik Maliyeti (LCOE) bazında bakıldığında; güneş enerjisinde birim üretim maliyeti kWh başına 0,043 dolar seviyesinde sabitlendi. Bu oran, 0,073 dolar ile kömür ve 0,085 dolar ile doğal gaz gibi fosil kaynaklara kıyasla yüzde 41 daha düşük bir maliyeti işaret ediyor.
Rüzgar enerjisinde ise tablo daha da çarpıcı. LCOE, 2024 itibarıyla kWh başına 0,034 dolar seviyesine gerileyerek fosil yakıtlara göre yüzde 53 daha avantajlı bir konuma yerleşti. Bu gelişme, temiz enerji yatırımlarının sadece çevresel değil, aynı zamanda rasyonel bir ekonomik tercih olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi.
DEPOLAMADA MALİYETLER DÜŞTÜ
Enerji dönüşümünün bel kemiğini oluşturan batarya depolama sistemleri tarafında da rekor niteliğinde gelişmeler yaşandı. 2021 yılında kWh başına 2.571 dolar olan batarya depolama maliyeti, 2024 itibarıyla 192 dolara kadar kadar düştü. Üretim hacmindeki artış, hammadde verimliliği ve teknolojik optimizasyonlar bu büyük düşüşte belirleyici oldu. Raporda bu alanda da Çin’in küresel üretimin yüzde 75’ini üstlenerek önemli bir maliyet avantajı sağladığı vurgulandı.
467 MİLYAR DOLARLIK KÜRESEL TASARRUF
Yenilenebilir enerji projeleri, sadece doğaya değil bütçelere avantaj sağladı. 2024 yılında temiz enerji kullanımı sayesinde küresel ölçekte 467 milyar dolarlık fosil yakıt maliyetinden tasarruf edildi.
ABD, yenilenebilir üretim sayesinde fosil yakıt tüketimi ve hava kirliliği kaynaklı 45,6 milyar dolar düzeyinde zararın önüne geçerken; Çin, bu alandaki liderliğini ekonomik faydaya da yansıtarak 440,9 milyar dolar ile en yüksek tasarrufu sağlayan ülke oldu.
REKABETİN DEĞİL, VERİMLİLİĞİN ÇAĞI
IRENA’nın 2024 verileri gösteriyor ki; yenilenebilir enerji artık yalnızca geleceğin enerjisi değil, hem maliyetleri hem de kazancı ile bugünün en hesaplı ve en stratejik tercihi.
Küresel enerji sektörünün pusulası artık fosil yakıtların değil, doğayla uyumlu üretimin, sürdürülebilir finansman modellerinin ve teknolojiyle güçlenen verimliliğin yönünü gösteriyor.