Yaskawa Robotik Bölümü Aplikasyon Grup Lideri Emre Pamuk doğru robot ve ekipman seçiminde izlenilecek yollar ile ilgili bilgiler vermeye devam ediyor. İşte doğru robot seçiminde dikkat edilmesi gerekenler...
MAKSİMUM FAYDA MİNİMUM MALİYET İLKESİ
İlk olarak ihtiyaç belirlenmelidir, gerçekçi olunmalıdır, alınacak fayda süreklilik çarpanı ile hesaplanmalıdır, maliyet hesabı doğru yapılmalı, gelecekte yapılacak yatırım ve çalışmalar göz önüne alınarak maksimum fayda minimum maliyet ilkesi göz önünde bulundurulmalıdır. Temel düşünce israfını en aza indirmek, verimlilik oluşturmak, üretim hacmini artırmak ve iyileştirmek, güvenlik ve işçilik maliyetini düşürmek olmalıdır.
Robotik satın alımlarıyla ilgili karar verme sürecini destekleyici olarak, gerek duyulan endüstriyel robot özellik kümesini belirlemek için tanımlanmış bir boyutlandırma ve seçim kriteri kullanılmalıdır. Sonuç olarak yatırımdan beklenen fayda gerçekçiliğe dayandırılarak karar verilmelidir.
Endüstriyel robot seçim kriterleri farklı uygulama alanlarına göre kullanılabilmektedir. Örneğin bir taşıma uygulamasında, belirleyici kriter yük ve erişim olurken; kaynak uygulamasında, erişim, ergonomi, hız, hassasiyet ve çeşitli software özellikleri olarak öne çıkmaktadır. Özellikle son dönemin yükselen trendi Endüstri 4.0 ile veri akışı, veri depolaması, veriyi işleme ve analiz edip, karara etki etme gibi incelemelerin yapılabilmesi için endüstriyel robot firmalarının bunu sağlayıp sağlamadığı ya da bu bağlamda hazır paketlerinin olup olmadığı gibi özellikler robot seçiminde önem arz etmektedir.
Yaskawa hazır paket çözümleri ile öne çıkmaktadır. i3-Mechatronics konseptimizin ana ürünü Yaskawa Cockpit ile ekipmanların veri akışı, değerlendirilmesi, depolama ve grafikleştirme gibi işlemler kolaylıkla gerçekleştirilebilir.
TAŞIMA UYGULAMALARINDA DOĞRU ROBOT SEÇİMİ
Endüstriyel robot seçimi ile ilgili yazımızda taşıma uygulamalarını ele alacağız. Bir taşıma uygulamasında endüstriyel robot seçerken taşınacak yüke göre robot seçimine değineceğiz. Taşıma uygulamasındaki doğru robot seçimi projenin kısa ve uzun vadede başarılı olmasındaki en önemli faktörlerden biridir.
Bu konuyu ele alırken farklı bir bakış açısıyla yaklaşarak, yanlıştan doğruyu bulma yöntemini kullanacağız. Yanlış yapılmış bir seçim sonucunda doğabilecek sorunlara aşina olup yapılması gerekenlerin ne kadar basit ama önemli olduğunun farkına varacağız. Karar verme aşamasında belirli test ve ölçümler yapacağız ve bu çalışmaların Yaskawa bünyesinde adım adım nasıl yapıldığı ve kullanım amacı hakkında bilgi vereceğiz.
Genel itibarıyla endüstriyel robotun doğru seçilmemiş olması projenin iki farklı periyodunda ortaya çıkmaktadır. Farkına varılan proje periyotlarına göre çıktıları farklılık göstermektedir.
OLASI SENARYOLAR NELERDİR?
Bu periyotları çok yaygın iki farklı senaryoda inceleyeceğiz. Bu senaryolarda ortaya çıkan durumların etkileri son kullanıcı ve kurulumu yüklenen firmalar üzerinde farklılık göstermektedir.
Senaryo 1: Proje başlangıcında anlaşılan yüke göre yanlış robot seçimi.
Senaryo 2: Proje bitiminden sonra anlaşılan yüke göre yanlış robot seçimi.
Senaryo 1: Proje Başlangıcında Anlaşılan Yüke Göre Yanlış Robot Seçimi
Yanlış robot seçilmiş projeler düşünüldüğünde bu senaryonun oranı tahmini yüzde 30 civarındadır. Birinci senaryodaki hata, üstün körü yapılan test ve ölçümler ya da kişilerin tecrübelerine dayanarak yapılan seçimlerden kaynaklanmaktadır. Tekniğe değil kişilerin tecrübelerine olan güvene dayalı seçimler yanlış seçime neden olabilmektedir. Bu sebeple tecrübeye dayanarak ne kadar emin de olunsa test ve ölçüm işlemleri adım adım yapılmalı ve raporlanmalıdır. Genel anlamda bu hata kişilerin kendine güveninden ya da aceleci davranmalarından kaynaklanmaktadır. Lakin bu davranışların sonucu şirketlere maliyeti hayli yüklü olabilir.
Yanlış robot seçiminin anlaşılma süreci, teklif aşamasının bütçelendirme ve mekanik tasarımın tamamlanması ve genelde halihazırda geç kalınmış projelerin sahada kurulmasında ya da test aşamasında ortaya çıkabilmektedir.
Senaryo 1’in gerçekleşmesi olası olaylar silsilesi örneği:
Robotun kurulmasında devreye alımını sağlayacak firma sahada kurulum işlemine başlar, test ve kurulum işlemleri başlatılır hatta mekanik kurulum bitmeden programlamanın bile neredeyse sonuna gelinmiş olur.
Sonunda herkesin sabırsızlıkla beklediği test aşamasına geçilir. Robot yavaşça işlemini yapar ancak bir terslik vardır: Robot hataya geçmektedir. Birkaç denemeden sonra hatanın tekrar meydana geldiği, belirli hareket ve hızlara bağlı olduğu anlaşılır. Konu hakkında çevredeki yetkin insanlara danışılır ve çözüm bulunmaya çalışılır ancak maalesef çoğu zaman bulunamaz. Zaten geç kalınmış projede zaman iyice daralmaktadır. Birtakım testlerden sonra robot servis firması aranır, çeşitli mekanik ve yazılımsal kontrollerin ardından robot seçiminin hatalı olduğu saptanır ve robot değişimine gidilir. Bunların yanında mekanik değişiklik de yapmak gerekir ki projeye maliyet anlamında bir yük daha getirir.
İkinci ve en vahim senaryo geçekleşebilmesi olası olaylar silsilesi örneği:
Proje test aşamasında robot test edilir çalışır ancak uygun olmayan değerlere göre yük yüklenmesi ya da yanlış programlamadan dolayı motor ve redüktör zorlanmaktadır. İlk etapta sorun çıkarmaz ve proje teslimi gerçekleşir bazı durumlarda zamanla eksenlerden ses gelmeye, motorun ısınmasına, eksende titreme ve yağ kaçağı gözlenmeye başlanır. Proje teslimi yapılmasından dolayı robot firması çağrılır ve sorun tespiti yapılması istenir. Sorunun yanlış tool ve robot seçiminden (yanlış yüke göre programlama) kaynaklandığı belirlense de geri dönülmesi zor bir yola girilmiştir. Kısa vadeli çözüm olarak parça değişimine gidilir, geçici çözümler ile arıza ötelenir. Sonuç olarak proje maliyeti her geçen gün üzerine koyarak artmaya devam eder. Yapılan yanlış robot seçimi; son kullanıcı, entegratör firma ve robot firmasına ciddi zararlar verir. Oysaki projenin en başında doğru ölçüm ve test yöntemleri yapılsaydı daha proje başlamadan sorun çözülebilirdi.
Doğru robot seçimiyle ilgili bağlantılı haberimize ulaşabilirsiniz.
