Global ekonomik krizin zararlarını asgariye indirmek amacıyla herkes kendine göre önlemler aldı. Bu önlemlerin bazıları eleştirildi, bazıları yerinde bulundu.
Son 4-5 aydır reel sektörde birbirini etkileyen olumsuz davranışlar oldu. Yatırımlar ertelendi, ödemelerin vadeleri uzatıldı, çok ciddi sayıda işçi çıkarmaları yaşandı.
Genelde küçülmek anlamına gelen bu davranış modelini çok sayıda firma benimsedi ve bir ara iş dünyası tamamen durma noktasına geldi.

Olumlu gelişmeler var

Bu aralar piyasalarda birtakım olumlu gelişmeler yaşanıyor. Bunda bazı sektörlerde KDV indirimlerinin etkisi olduğu aşikar. Özellikle otomotiv sektöründe, “120 bin - 150 bin stokumuz var” diye feryat edilmiş olmasına rağmen! Ciddi sayılabilecek rahatlamalar yaşanmış olmalı ki, üretime ara vermiş olan bazı fabrikalar yeniden iş başı yaptı.

Peki, piyasaları olumlu etkileyen tek faktör KDV indirimleri mi dersiniz?
- Kesinlikle hayır! İşin iç yüzü ‘insanlar beklemekten sıkıldı!’
Yani, yaşanmakta olan ekonomik krize reçete olarak tamamen beklemeyi tercih eden politikalara ara verildi ve harekete geçildi…
Daha krizin adının bile konulmadığı günlerden bu yana, ‘bekle ve gör’ politikasının sonuçları çok ağır olabilir diye yazıyor ve her fırsatta dile getiriyordum.
Şimdi geldiğimiz noktada, bu davranış şeklinin doğurabileceği tehlikeler anlaşıldı ve değiştirildi diyebilmeyi çok isterdim ama gerçek bu değil.
Şu an piyasalarda yaşanmakta olan küçük olumlu gelişmeler yine birbirimizi taklit etmemizden kaynaklanıyor.
Yani durunca hep birlikte duruyor, yürüyünce hep birlikte yürümeye çalışıyoruz…
İşte piyasalarda olumlu gibi gözüken gelişmeler bundan ibaret.

Kriz ne zaman biter

Son dönemde en çok karşılaştığım soru, “sence kriz ne zaman biter?”
Aslında parçaları bir araya getirince bu soruyu yanıtlayacak yaklaşık bir tarih var aklımda. Ancak bu tarihi pek paylaşmak istemiyorum.
Şu kadarını belirtmek isterim, artık oyunun kuralı böyle! Bundan sonra hiç kimse eski kar marjlarını, lüks yaşam tarzını beklemesin.
İllegal yollarla kazanılan paralar ve yeni bir buluş niteliğinde işler yapılmadığı sürece herkes daha küçük karlarla daha çok çalışmak zorunda.
Yani beklemenin hiç kimseye yararı yok. Bence ticaretin yeni kurallarına ayak uydurabilenler kalır, diğerleri gider!
Son olarak, “Ben yeni kural tanımam” diyenler için naçizane bir tavsiyem var:
Yer kirazı yetiştiriciliği gelecek vaat ediyor, daha fazla zaman kaybetmeden değerlendirilebilir!

Saygılarımla.