ST Endüstri Radyo’da Fabrikalarda Enerji Maliyetleri Nasıl Sıfırlanır programının bu bölümdeki konuğu ISS Türkiye Hizmetler Genel Müdürü Dağhan Yalçın oldu. Yalçın, Hatice Nazlı Aydoğan’ın enerji verimliliği konusunda ISS’nin rolüyle ilgili sorularını cevapladı.
ISS Nedir? Hangi anlamda iş hayatında kullanılıyor?
Tesis yönetimi, son 15-20 yıl içerisinde gelişen ve birtakım dinamikleri yerine oturan bir sektör olarak karşımıza çıkıyor. ISS hikayesi ise şöyle; Türkiye'deki gelişimi de globaldeki gelişimine çok benziyor. 1901 yılında geceleyin tesislerde bir şeylerin güvenliğini sağlamak üzere başlayan bir hikaye ama o zaman ki ivizyon sadece biz bu güvenliği sağlamakla tesislere daha fazla ne katabiliriz düşüncesine doğru evriliyor. Bu düşünceden sonra biz temizlik de yapabiliriz kavramı ortaya çıkıyor. Tabii aslında bu da bizim soft hizmetler dediğimiz hizmetlerin başlangıcı oluyor. Sonrasında da diğer hizmetler ekleniyor.
ISS Türkiye gelişimi hangi aşamada?
ISS Türkiye’ye 2005 yılında giriş yapıyor. O zamanlarda dünyadaki 500 bin personel sayısına göre bizde 6 bin kişilik bir ekip var. 2018 yılı verilerine göre bu sayı 42 bin seviyelerinde bulunuyor.
Sayısal verilere baktığımızda bu 500 bin kişinin veya ülkemizdeki 42 bin kişinin ağırlığının soft hizmetler dediğimiz temizlik ve güvenlik tarafında olduğunu görüyoruz.
Tesis yönetimi hizmetlerinin enerji verimliliği ve tasarrufunu nasıl sağlıyorsunuz?
Günümüzde hele ki son zamanlarda yaşanan ekonomik sıkıntılar nedeniyle enerji maliyetleri hepimiz için çok daha önemli oldu. Geçmiş dönemde enerji deyince herkes biz aydınlatmaları led yapacağız derdi. Bir fabrikanın bütün aydınlatma yükü yüzde 2-5 arasında değişiyor. Tesisleri çeşitli kategorilere göre ayırabiliriz ama temelde içerisinde olmadığımız herhangi bir segment yok diyebilirim. Nedir bunlar; okullar, üniversiteler, hastaneler, AVMler, bankalar ve plazalar.
Bu süreç teknik işletme olarak birkaç tane basamaktan oluşuyor. İlk aşama, test ve devreye alma aşaması. İnşaat aşamasındayken işletme açısından veya enerji yönetimi açısından daha faydalı işletme modellerinin danışmanlığını yaptığımız bir ilk basamak. İkinci basamakta aslında işin tamamlayıcı unsurlarından mobil ve yatırım projeleri. Burada enerji ile ilgili belki ilk yatırım esnasında gözden kaçırdıkları ama şu anda yakalayabilecekleri bir sistem kurumu da olabiliyor. Üçüncü aşama tesisteki sabit personel ile işletme faaliyetleri üzerine yaptığımız çalışmalar yer alıyor. Son aşama ise; enerji yönetimi modelinin kurulması oluyor. Günün sonunda bu basamakların her birini uygulamış olduğumuz işlerde net ve somut gözlemler ortaya çıkmış oluyor.
Enerji yönetiminde dijital uygulamalar ile enerjiyi nasıl yönetiyorsunuz?
Enerji herkesin sıkça kullandığı bir kavram ve bir pazarlama argümanı olarak karşımıza çıkıyor. Dijitalleşme gibi kavramlar iki sene önce belki bir değer yaratma noktasında önemli kavramlardı ama bugün geldiğimiz noktada açıkçası bunların artık etkisinin geçtiğini görüyoruz. Asıl değer; buradaki kavramlardan elde etmiş olduğunuz bilgiyi nasıl işlediğiniz ve hızlı zeka ile bunu nasıl insanların yerine işleyip bir veriye dönüştürdüğünüzün cevabı. Enerji sürekli tekrar edince insanların aklında hep harcadıkları elektrik enerjisi, doğalgaz hatta petrol ve su tüketimi geliyor. Enerji, hayatınızı nasıl değerlendirdiğiniz ile alakalı. Bu sorunun cevabı yine mühendislikte yatıyor. Bunu termodinamiğin ikinci yasası ile anlatmak istiyorum; bir sistem içerisinde zaman geçtikçe o sistem içerisindeki düzensizlik ve belirsizlik artar. Dolayısıyla bizim her gün gelişmemiz ve tasarruf etmemiz gerekiyor. ISS de gerçekten bu değeri yakalamak üzerine enerji kavramını kullanıyor. Zaman ve onun haricinde işgücü, malzeme kullanımı ve tabii ki son çıktı enerji maliyetleri olarak karşımıza çıkıyor.
