Makinaları, montaj hatlarını, iç lojistik sistemlerini, yazılımları ve insanları birbirleriyle sürekli bağlantı halinde çalıştıran fabrikalar Endüstri 4.0 düzeyinde kabul ediliyor. Bu düzeye çıkabilmesi için fabrikaların aşağıdaki altı prensibe uygun yapılandırılması öneriliyor.
- Birlikte işlerlik (interoperability): Fabrikalardaki hiçbir şey diğerlerinden tamamen izole çalışmadığından işleyişleri birbirlerini destekleyecek tarzda kurgulanmalıdır. Birlikte işlerlik ünitelerin ekstra çaba harcamadan işbirliği yapabilmelerini ifade eder. Bunun için ya cihazlarda aynı protokol olmalı, ya açık sistem yaklaşımı benimsenmeli, ya aynı marka çözümler kullanılmalıdır. Bu prensip sinerji yaratılabilmesi için esastır.
- Sanallaştırma: Endüstri 4.0 özü fabrikaların dijitalleşmesidir. Tüm fiziksel nesnelerden sensörler aracılığı ile verilerin toplanıp sistemin dijital modeline iletilmesi ve model üzerinde denemeler yapılması büyük iyileştirmeler sağlamaktadır. Bu prensip sanal ürün prototipinin fabrika düzeyine yükseltilmiş hali –dijital ikiz- olarak düşünülebilir.
- Merkezkaç yapı: Dönemimizde önemi çok artmış olan hızlılık Endüstri 4.0’da tam destek bulmalıdır. Bunun için de sistem rutin kararları hızla vermesine olanak sağlayacak merkezkaç yapıda tasarımlanmalı ve yapay zekaya delege edilmelidir. Özetle bu prensip operasyonel kararları yerel otoriteye bırakmayı öngörmektedir.
- Gerçek zamanlılık: Gerek sanallaştırma, gerekse merkezkaç yapı gerçek zamanlı veri işlemeye dayanmaktadır. Keza kestirimci bakım da yine şimdiki zaman verilerine gerek duymaktadır. Üstelik haberleşme de gecikmeli değil, anlık olmalıdır. Bu prensip “Time is Money” ifadesinin diğer şekilde söylenmesidir.
- Servis kolaylığı: Kendi kendini tedavi Endüstri 4.0’ın vurguladığı kavramlardan olsa da bir çizginin ötesinde her zaman servise gerek vardır. Sistemin servis gereksinimini ilk anda fark etmesi ve kısa süre içinde servis verebilecek yapıların kurularak çalışabilir süreler arttırılmalıdır. Bu prensip çok eski, ancak hiç eskimemiş olan “ortalama onarım süresi minimizasyonu” hedefini benimsetmektedir.
- Modüler yapı: Ürün çeşitlerinin artmasının getirdiği esneklik rijit hatlarla sağlanmadığından pazara uyacak farklı konfigürasyonlara hızla geçiş yeteneği olmazsa olmazdır. Bu da ancak modüler yapılarla sağlanabilir. Bu prensip modülerliğin zıttı olan integral yapının öneminin çok azaldığına işaret etmektedir.
* * *
Prensipler gerçeğin en anlamlı söyleniş tarzlarındandır. Başarılı olan her proje prensiplere dayanır. Endüstri 4.0 projeleri de ancak kendi prensiplerine uyarsa başarılı olur…
