“Doğalgaz Kombine Çevrim Santralimiz ile Elektriğimizi Üretiyoruz”

Kuruluş tarihi 1974 yılına dayanan ve tekstil sektöründe önemli yatırımlar gerçekleştiren Zeynep Giyim, enerji tasarrufu ve üretimi konusunda örnek projeler geliştirmeye devam ediyor. Çerkezköy’deki fabrikasında 2003 yılından beri elektrik üretimi gerçekleştiren doğalgaz kombine çevrim santrali ise bu yatırımların önemli örneklerinden biri olarak öne çıkıyor. 1.2 MW kurulu güce sahip olan Doğalgaz Kombine Çevrim Santrali, fabrikanın aylık 450 ila 550 kWh enerji tüketimine destek oluyor. Santralde üretilen elektrik, öztüketime yetmediği zaman ise buhar kazanları devreye giriyor. Zeynep Giyim fabrikasında enerji verimliliği uygulamalarını yakından incelemek ve detaylarını öğrenmek için Makine ve Enerji Müdürü Orhan Eşk’i yerinde ziyaret ettik. “Enerjiyi kontrol edebiliyorsanız tekstil sektöründe ayakta kalabilirsiniz” diyen Eşk, enerji verimliliğine yönelik yeni gelişen teknolojileri yakından takip ettiklerinin de altını çiziyor. 

Zeynep Giyim fabrikasının kuruluşundan ve üretim faaliyetlerinden kısaca bahsedebilir misiniz? 

Zeynep Giyim ilk olarak 1974 yılında kuruluyor. Kurulduğu zaman konfeksiyon ve bebe üzerine üretim yaparken 1980’den sonra ilk fabrika faaliyete geçiyor. Fabrikamız bugün 12 bin metrekare alan üzerinde çalışmalarına devam ediyor. Bebe alanında zaman içerisinde Ar-Ge’ye yatırım yaparak yeni geliştirmeler yapılmış. Örneğin; bebekler için kir tutmayan ürün üretildi, ürünlerin kimyasallardan tamamen arındırılması sağlandı. 

Fabrikanın üretim kapasitesi hakkında bilgi verebilir misiniz? Üretiminizin enerji tüketimine olan etkisi nedir? 

Fabrikamızın üretim kapasitesi aylık 300 ile 400 ton arasında değişiyor. Enerji tasarrufu için bacalarda ekolayzer uygulaması yaparak havaya atılan sıcak enerjiyi geri kazanıyoruz. Ayrıca mevcut enerjimizi korumak için izolasyon yapıyoruz. 

Fabrikanızda kendi elektriğinizi üretiyorsunuz. Santralinizin kurulu gücünden ve üretim kapasitesinden bahsedebilir misiniz? 

Fabrikamızda 1,2 MW kurulu güce sahip doğalgaz kombine çevrim santralimiz bulunuyor. Santralimiz 2003 yılından beri üretim gerçekleştiriyor. Onun atık ısısıyla da buhar ve su elde ediyoruz. Burada ürettiğimiz elektrik ile kendi öztüketimimizi karşılıyoruz. Santralde ürettiğimiz elektrik ihtiyacımızı tam karşılamıyor. Yetmediği zaman buhar kazanlarından takviye ediyoruz. Elektrik tüketimimiz, üretim kapasitemize göre değişiklik gösteriyor. Aylık enerji tüketimimiz 450 ila 550 kWh olarak değişiyor. Doğalgaz tüketimimiz aylık 100 bin metreküp oranında seyrediyor. Kömür tüketimimiz ise 500 bin tonu buluyor. 

Santralde kullandığınız teknik ekipmanlardan ve hangi marka doğalgaz motoru kullanıyorsunuz? 

Doğalgaz kombine çevrim santralimizde Borusan’a ait CAT marka motor kullanıyoruz. Yerli bir markaya ait olan kazanımızda da buhar elde ediyoruz. Sıcaklık 560 dereceye ulaşırken, dışarıya çıkarken 120 derece olarak atıyoruz. Oradaki atık ısıyla da buhar elde ediyoruz. 

Santralin verimliliğini artırmak için periyodik bakımları ne zaman ve ne şekilde yapılıyor? 

Santralin bakımları 1500, 3000 ve 15.000 saat olarak üç farklı periyotta yapılıyor. 1500 saatlik bakım çalışmalarında yağ ve filtreler değişiyor. 3000 saatlik bakım aşamasında bujilere bakım yapılırken yine yağ ve filtreler değişiyor. 15.000 saatte ise revizyon çalışmaları gerçekleştiriliyor. Ağır bakım dediğimiz bu aşamada 60 bin avroyu bulan değişimler yapılıyor. Santralin bakımları zamanında yapılacak şekilde koordine ediliyor.

Santralin bakımları için daha önce Borusan’a ait bir servis ile çalışıyorduk. Ancak son büyük bakımı biz kendi ekibimizle birlikte yürüttük. Sadece revizyon değişimlerini dışarıda yaptırdık.    

Santralin kapasitesini artırmayı planlıyor musunuz? 

Santralin kapasiteni artırmayı düşünüyorduk. Kömürden buhar elde edip, buhardan da elektrik üretmeyi planladık. Ancak amorti sürecinin yüksek olmasından dolayı bu kararımızdan vazgeçtik. 

Enerji tüketimi açısından tekstil sektörünü değerlendirebilir misiniz? 

Tekstil sektörü enerji giderleri açısından yoğun bir alan diyebiliriz. Çünkü işletmedeki üretim süreci su ve buhara dayanıyor. En büyük gider kalemini de enerji oluşturuyor. Bu sebeple yoğun üretim kapasitelerine sahip fabrikalar, kendi elektriğini üreterek bir tasarruf sağlıyor ya da enerji verimliliğine yönelik uygulamalar yapıyor.  Enerjiyi kontrol edebiliyorsanız tekstil sektöründe ayakta kalabilirsiniz.  

Siz ne kadar süredir Zeynep Giyim’de görev yapıyorsunuz?  O zamandan bu yana ne kadarlık bir tasarruf sağladınız?  

Zeynep Giyim’de 2006 yılında göreve başladım. O zamanlar günlük 140 ton buhar harcanıyordu. Şimdi ise bu rakam 80 tona düştü. Buhar alanında yüzde 70’lere varan bir tasarruf elde etmiş olduk. Elektrik tarafında ise işletme kapasitemiz yüzde 30 oranında artmış olmasına rağmen günlük 22 bin kWh olan tüketimimizi 18 bin kWh’e düşürdük. İşe başladığım günden itibaren “Enerji tasarrufu anlamında neler yapabiliriz?” sorusuna odaklandık. 

Enerji tasarrufu için gelişen yeni teknolojilerden bahsedebilir misiniz? Siz bu gelişmeleri fabrikanızda uyguluyor musunuz? 

Enerji verimliliği için gelişen yeni teknolojileri sürekli olarak takip edip, fabrikamızda uyguluyorsunuz. Son dönemde düşük sıcaklıkta elektrik enerjisi üretme konusuna odaklanıyoruz. Kazan bacalarının dışarıya attığı sıcak havadan elektrik üretimi yapılıyor. Bu teknoloji fabrikamıza uygulamak istiyoruz. Ne kadarlık bir elektrik üretimi yapılacağı, bacadan attığınız sıcak havaya bağlı olarak değişiyor. Örneğin; bizim bacadan 600 kw sıcak enerji attığımız görülüyor. Biz bu enerjiyi topladığımız zaman, elektrik enerjisi elde edebiliriz. Biz bu uygulama ile 120 kWh’lık bir enerji üretmeyi hedefleyebiliriz.